Homeless to Harvard University

Homeless to Harvard University

လမ္းေဘးဘ၀မွသည္ ဟားဗက္တကၠသုိလ္ႀကီးဆီသုိ႔...

အလြန္အမင္း ပင္ပန္းဆင္းရဲၾကရွာေသာ မိဘမ်ားမွ အထီးက်န္ အညတရဆန္လြန္းလွေသာ ဘ၀တစ္ခုအား စတင္ရန္ (Liz Murray) လိဇ္မာရီ ဟု ေခၚေသာ ကေလးမငယ္အား အေမရိကန္ႏိုင္ငံ၊ နယူးေယာက္ျပည္နယ္၊ ဘေရာ္းစ္(Bronx) ျမိဳ႕တြင္ ၁၉၈၀ ခု၌ ေမြဖြားခဲ့သည္။

သူမ၏ မိဘမ်ားမွာ ေဆး၊ ဘိန္း၊ စြဲသူမ်ားျဖစ္ျပီး မိသားစုအတြက္ ေထာက္ပံ့မည္ ့အစား ရသမွ် မရိွစေလာက္ေသာ ဝင္ေငြမ်ားကို သူတို႔တခ်က္ေခ်သာ စိတ္ေျဖရာအျဖစ္သာ အသုံးျပဳေလ့ရွိၾကသည္၊ သမီးတို႔အတြက္ဖို႔ကိုကား သူရို႕အေတြးတြင္ အရက္ေသာက္၊ ဘိန္းခ်ဴဖို႔ေလာက္ အေရးထားေလ့မရွိၾကေခ်။

လိဇ္ (Liz) နဲ ့သူမ၏ အစ္မလီစာ (Lisa) တုိ ့ႏွစ္ဦးမွာ နီစရာ ေနရာမဟိ၊ စားစရာ အစာမဟိ၊ ရံုစရာအ၀တ္ေကာင္းမဟိ၊  မြတ္တစ္လွည့္ ငတ္တစ္လွည့္ျဖင့္ အသက္ကုိ ပင္ပန္းဆင္းရဲႀကီးစြာ ဆက္ေနရရွာသည္။
အဝတ္အစား ဝတ္ရန္မရွိသျဖင္ ့ တစ္ထည္တည္းရွိေသာ အဝတ္တစ္စုံကုိ ေန႔တုိင္း ညစ္ပတ္၊နံေစာ္ေနသည္အထိ ဝတ္ဆင္ေနရသည္။
စတုိးလ္ဆုိင္မ်ားမွ လြင့္ပစ္ေသာ အစားအစာမ်ားကုိ ေကာက္စားရင္း တစ္ေန ့တာဘဝကုိပင္ ေမွ်ာ္လင္ ့ခ်က္ကင္းမဲ့စြာ ဆက္ေနရသည္။



မည္သုိ႔ပင္ ခက္ခဲေစကာမူ လိဇ္ (Liz) အမလီစာ (Lisa ) တစ္ေယာက္ ေက်ာင္းကုိအဆက္မျပတ္ တက္ေနခဲ ့သည္။ သုိ ့ေသာ္ စိတ္ပ်က္စရာေကာင္းေသာ သူတုိ ့မသားစု၏ အငွားခန္းခေပးရန္ေငြမလံုေလာက္ျခင္း ၊ မိဘႏွစ္ပါး၏ သားသမီးအေပၚ ျပဳစုေစာင့္ေရွာက္မႈ   ဝတၱရား ေခါင္းပါးျခင္း၊ သြန္သင္လမ္းျပမႈ လုံးဝမရွိျခင္းတုိ ့ေၾကာင္ ့ လိဇ္ ေက်ာင္းတက္ခ်င္စိတ္ကုန္ခန္းလာေတာ့သည္။

မိဘအုပ္ထိန္းမႈေအာက္တြင္ မွီခုိေက်ာင္းတက္ရမည္ ့ အရြယ္ (၉) ႏွစ္ သမီးေလး လိဇ္ တစ္ေယာက္ ရပ္ကြပ္ စတုိး ဆုိင္မ်ားတြင္ တစ္ဆုိင္ဝင္ တစ္ဆုိင္ထြက္ကာ ဆုိင္ေနာက္ေဘး အမုိက္သိမ္း သန္ ့ရွင္းေရး စေသာ ရရာအလုပ္ကုိ လုပ္ေနခဲ့ရရွာသည္။

- Sandwich (ဆန္းဝိခ်္ ) အသားညွပ္ေပါင္မုန္႔တစ္ခုမွ်သာ ဝယ္ရန္လုံေလာက္ေသာ တစ္ေန ့စာလုပ္ခကုိပင္ မိခင္ျဖစ္ သူက လုယက္ကာ ေဆးဝယ္ သုံးစြဲပစ္သည္။ မိခင္ျဖစ္သူက သားသမီးမ်ားကုိ ေစာင့္ေရွာက္ရမည္ ့အစား သူမ၏ သမီး လိဇ္ကသာ မိခင္အား ကေလး တစ္ေယာက္ပမာ ေစာင့္ေရွာက္ခဲ့ရွာသည္။

တစ္လ,သုံးရက္ခန္႔သာ ေက်ာင္းတက္ျဖစ္ေသာ လိဇ္မွာ အတန္းထဲတြင္ အျခားေက်ာင္းသား၊ေက်ာင္းသူမ်ား၏ ေလွာင္ ေျပာင္ကဲ့ရဲ႕ျခင္းကုိလည္း ေန႕တုိင္းလိုလိုခံခဲ့ရသည္။ သူမ၏ ညစ္ပတ္ေသာ အဝတ္အစားနဲ ့ ဖရုိဖရဲေသာ ဆံပင္မ်ား ေၾကာင္ ့ သူငယ္ခ်င္းဟူ၍လည္းမရွိပါ။ သူငယ္ခ်င္း အသုိင္းအဝို္င္းမွ စြန္႔ပစ္ျခင္းကုိ ခံရသူလည္းျဖစ္သည္။

လိဇ္ အေမတြင္ ေအအုိင္ဒီအက္စ္ (AIDS) နဲ ့တီဘီေရာဂါရွိေၾကာင္း သူမအေမကုိယ္တုိင္ေျပာျပ၍ လိဇ္အသက္ ဆယ္ႏွစ္ အရြယ္တြင္သိခဲ ့ရသည္။ သုိ႔ေသာ္ မိခင္ျဖစ္သူသည္ သူမေက်ာင္းမတက္ခဲ့ေသာေၾကာင္ ့ ဤကဲ့သုိ ့ ဘဝေရာက္ခဲ့ရေၾကာင္း လိဇ္အား ေန႔တုိင္းေျပာကာ ေက်ာင္းျပန္တက္ရန္ တုိက္တြန္းခဲ့သည္။

AIDS ေရာဂါျဖင္ ့ လိဇ္အသက္ ဆယ္ငါးႏွစ္အရြယ္တြင္ လိဇ္၏မိခင္ ဆုံးသြားခဲ့ျပီး ဖခင္ျဖစ္သူသည္လည္း   အိမ္ခန္းငွားခ မေပးႏုိင္ေသာေၾကာင္ ့ အိမ္မဲ့ အိုးမဲ့ ခိုကုိးရာမဲ့သူတို႔ခုိလုံရာ ဒုကၡသည္ဇရပ္သုိ ့ ေျပာင္းေရြးျခင္း ခံခဲ့ရသည္။

- ထုိအခ်ိန္မွစ၍ လိဇ္သည္ အေတာင္မစုံေသာ ငွက္ငယ္ေလးပမာ ေလလြင့္ရာစုံဆန္ေမွ်ာပါရင္း နားခုိရာမဲ ့ လမ္းေဘးဘဝသုိ ့ေရာက္ခဲ့ရကာ ခြက္လက္စြဲကာ ေတာင္းစားရေတာ့သည္။

အပ်ဳိေပါက္စ အရြယ္ျဖစ္ေသာ္လည္း သူတစ္ပါးမ်ားနဲ႔မတူ သူမဘဝသည္ ျခားနားလြန္းလွသည္။ Subway ၊ ရထား ၊ အေဆာက္အအုံေဟာင္း စေသာေနရာမ်ားတြင္ ၾကဳံရာေနရ၊ အိပ္ရေလသည္။ သူမအတြက္ မနက္ျဖန္ ဘယ္ေနရာ တြင္ အိပ္ရမည္ဆုိသည္မွာ ေသခ်ာေသာအေျဖ လုံးဝမရွိေခ်။

သုိ႔ေသာ္ သူမအတြက္ လမ္းေဘးေရာက္ သူေတာင္းစားဘဝမွ လြတ္ေျမာက္ရန္ ထြက္ေပါက္လမ္းစတစ္လမ္း ဤ ကမၻာတြင္ ရွိရမည္ဟု သူမခုိင္မာစြာ ယုံၾကည္ထားသည္။ ထုိယုံၾကည္ခ်က္မွာ ေက်ာင္းျပန္တက္ရန္ျဖစ္သည္ ။
မည္သုိ႔ပင္ လိဇ္၏ဘဝ ခက္ခဲၾကမ္းတမ္းေစကာမူ ေရာက္ရာ၊ေနရာတုိင္းတြင္ သူမနဲ႔အတူ စြယ္စုံက်မ္းမ်ားကုိ သယ္ ေဆာင္သြားကာ အခ်ိန္ရွိတုိင္းဖက္သည္။

လိဇ္၏မိခင္တြင္ ဆုိးဝါးစက္စုပ္ ရြံရွာဖြယ္ေကာင္းေသာ ေရာဂါမ်ား ခံစားရသည္မွာ ေက်ာင္းမတက္ အသိပညာကင္းမဲ့မႈ မ်ားေၾကာင့္ ထုိကဲ့သုိ႔ေသာ ေရာဂါမ်ားျဖင္ ့ ခံစား၊ေသဆုံး ရျခင္းျဖစ္သည္ဟူေသာ ေမ့မရသည္ ့ ေၾကာက္လန္ ့ဖြယ္ ျဖစ္ရပ္တစ္ခုသည္ လိဇ္အတြက္ အေကာင္းဆုံး သင္ခန္းစာ သက္ေသတစ္ခုပင္ျဖစ္သည္။

ထုိ ့ေနာက္ ေက်ာင္းျပန္တက္ရန္ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ်ကာ ေက်ာင္းတစ္ေက်ာင္းတြင္ နာမည္စရင္းသြင္းခဲ့သည္။
သူမ၏ ေနရပ္လိပ္စာနဲ ့ ဖုန္းနံပါတ္ေပးစရာမရွိေသာေၾကာင္ ့ သူငယ္ခ်င္း တစ္ေယာက္ထံမွ လိပ္စာအတုကုိ ေတာင္း ကာ သူမ၏လိပ္စာျဖစ္ေၾကာင္း ေက်ာင္းတြင္ လိမ္ေပးခဲ့သည္။

- လိဇ္သည္ တစ္ျခားေက်ာင္းသား/ေက်ာင္းသူမ်ားထက္ အသက္ၾကီးမွ အထက္တန္းေက်ာင္းတက္ရသည္။
အစာကုိ ေက်ာင္းတြင္စား၍ ေက်ာင္းမတက္ေသာ ေန ့မ်ားတြင္ တစ္ရက္ တစ္နပ္သာ အစာစားသည္။ ေက်ာင္းတက္ရင္း တစ္အိမ္ဝင္ တစ္အိမ္ထြက္ ပုဂံေဆး ၊ ၾကမ္းသုတ္ ၊ သတင္းစာ ၊ဂ်ာနယ္မ်ားကုိ ေရာင္းရင္း နားေနရာ လမ္းေဘး သစ္ပင္မ်ားေအာက္တြင္ စာက်က္ရသည္။

လိဇ္သည္ အိပ္ခ်ိန္ပင္ လုံးဝမရွိဟု ေျပာရေလာက္ေအာင္ ရွိသမွ်အခ်ိန္မ်ားကုိ ေက်ာင္းစာက်က္မွတ္ျခင္းျဖင္ ့ အခ်ိန္ကုန္ေစသည္။ ထုိသုိ ့ အိပ္ေရးပ်က္ အပင္ပန္းခံ ၾကိဳးစားျခင္းသည္ လမ္းေဘးတြင္ လက္ျဖန္ ့ ေတာင္းစားျခင္းႏွင္ ့  ႏုိင္းယွဥ္လွ်င္ မုိးနဲ ့ေျမကဲ ့သုိ ့ပင္ ကြာဟေသာေၾကာင္ ့ ဆင္းရဲ ဒုကၡ ပင္ပန္း ျခင္းကုိ တစ္ခါမွ် မျငည္းညဴ ခဲ ့သူလည္း ျဖစ္သည္။

လိဇ္သည္ ၄ ႏွစ္ သင္ရေသာ အထက္တန္းေက်ာင္းကုိ ၂ ႏွစ္အတြင္းျပီးေစသည္သာမက ဘာသာရပ္ တုိင္းတြင္ အမွတ္ ၉၅ ရာ ခုိင္ႏႈန္း ျဖင္ ့ ေအာင္ျမင္ခဲ့သည္။

အမွတ္အေကာင္းဆုံး အေတာ္ဆုံး ေက်ာင္းသား၊ေက်ာင္းသူ ဆယ္ေယာက္ ( Liz) (လိဇ္ အပါဝင္) တုိ ့အား ေက်ာင္းအုပ္ဆရာၾကီးက ပညာေတာ္သင္ဆုအေနျဖင္ ့ Harvard University ဟားဗက္တကၠသုိလ္                        ( America)အေမရိကန္ (သုိ႔) ကမၻာတစ္၀ွန္းတြင္ နာမည္အၾကီးဆုံး တကၠသုိလ္တြင္ အခမဲ့ ခရီးလည္ပတ္ေစသည္။

- ထုိတကၠသုိလ္တြင္ ပညာသင္ၾကားေနသူအမ်ားစုမွာ ခ်မ္းသာေသာ မိဘအသုိင္းအဝုိင္းမွ သားသမီး မ်ား ျဖစ္ၾကသည္ကုိ လိဇ္ျမင္ေသာအခါတြင္ သူမ၏ ဘဝနွင္ ့ ဆီနဲ႔ေရကဲ့သုိ ့ ကြာျခားေနသည္ကုိ သိရသျဖင္ ့ မိမိကုိုယ္ ကုိယ္ စိတ္အားသိမ္ငယ္ေနခဲ ့ရွာသည္။

သုိ ့ေသာ္ လိဇ္အား ထုိတကၠသိုလ္တြင္ ေရွာက္ၾကည္ ့ရန္ ေက်ာင္းအုပ္ဆရာၾကီးက တုိက္တြန္းခဲ့သည္။ အထက္တန္းေက်ာင္းကုိ အမွတ္ေကာင္းစြာျဖင္ ့ေအာင္ခဲ ့ေသာ္ျငားလည္း ေကာလိပ္ ဆက္တက္ရန္ ပုိက္ဆံမရွိေသာ သူမ၏ဘဝအတြက္ အေထာက္အပ ့ံဆုိသည္မွာ အကယ္စင္စစ္ပင္ လုိအပ္ေနေသာ အခ်ိန္ ျဖစ္သည္အားေလွ်ာ္စြာ မေမွ်ာ္လင္ ့ပဲ ့ သတင္းစာေၾကာ္ျငာတစ္ခုကုိ သူမဖတ္မိသည္။

ထုိသတင္းစာမွာ နယူးေယာက္ျမိဳ႕အတြင္းမွ အခက္အခဲရွိသူမ်ား မိဘဝင္ေငြနည္းေသာ သား၊သမီးမ်ားအတြက္ ေထာက္ပံ ့ေၾကးေငြ (scholarship) ေရွာက္ႏုိ္င္ေၾကာင္း New York Time မဂၢဇင္းမွ သတင္းေၾကာ္ျငာစာ ျဖစ္ ေလသည္။

လိဇ္သည္ အထက္တန္းေက်ာင္း တက္ခဲ ့ေသာအခ်ိန္တြင္ သူမသည္ အိမ္ယာမဲ ့ လမ္းေဘးက တစ္ေကာင္ ၾကြက္ဘဝ မွ တစ္ေယာက္ျဖစ္ေၾကာင္း မည္သူ တစ္ဦးတစ္ေယာက္ကုိမွ် သိခြင့္မရွိေအာင္ ဖုံးကြယ္ခဲ ့ေသာ္လည္း သူမ၏ ေနာင္ ေရွးေရး ဘဝအတြက္ သူမ ဖြင့္ေျပာရန္ အခ်ိန္ေရာက္ေနေလျပီ။

- လိဇ္ မည္ကဲ့သုိ ့ လမ္းေဘး ပလက္ေဖာင္းကုိ ေခါင္းအုံး အျဖစ္အသုံးျပဳတစ္လွည္ ့ ေတြ႔သမွ် အရိပ္ကုိ မိမိ အိမ္အသြင္ပမာ သက္မွတ္ကာ တစ္ေန႔စာအတြက္ မည္ကဲ့သုိ ့ခက္ခဲ ၾကမ္းတမ္းစြာ ရွာခဲ ့ရပုံမ်ားမွာ စိတ္ကူးယွဥ္ ဆန္ လွသည္ဟု ေျပာရေလာက္ေအာင္ သနားဖြယ္ေကာင္းေသာ သူမ၏ အေၾကာင္းကုိ မ်က္ရည္စက္မ်ားနဲ ့အတူေရးကာ တင္ထားေသာ သူမ၏ ေလွ်ာက္က္လႊာအား New York Time မဂၢဇင္းမွ လႈိက္လႈုိက္ လွဲလွဲပင္ ႀကိဳဆုိ လက္ခံ အတည္ျပဳခဲ ့ေလသည္။

New York Time မဂၢဇင္းမွ လိဇ္အား ေက်ာင္းလခ တစ္ႏွစ္လွ်င္ ေဒၚလာေငြ တစ္ေသာင္းႏွစ္ေထာင္ျဖင့္ ကူညီမည္ ဟု ဂတိေပးသည္ သာမက လိဇ္အား ဂုဏ္ျပဳသည္ ့အေနျဖင္ ့ New York Time ၏ ညီလာခံပြဲေတာ္ၾကီးတြင္ လိဇ္အား ေက်းဇူးတင္စကားေျပာရန္နဲ ့ သူမ၏ ဘဝအေၾကာင္း တစ္စိတ္တစ္ေဒသေျပာျပရန္ ေတာင္းဆုိ ခဲ ့သည္။

- ညီလာခံပြဲေတာ္ၾကီးအျပီးတြင္ လူအုပ္ၾကီး၏ လက္ခုပ္သံမ်ားနဲ႔အတူ နတ္သမီး အလား ရုတ္တရက္ ဆုိသကဲ ့သုိ ့ လိဇ္အတြက္ အဝတ္အစား ဝယ္ေပးမည္ ့သူ၊ အိမ္ခန္းငွားေပးမည္ ့သူ ၊ က်န္းမာေရးအတြက္ ကုန္က်စရိတ္အာမခံေပးမည္ ့သူ၊ စားနတ္ရိတ္ခါဝယ္ေပးမည္ ့သူ၊ စာအုပ္စာတန္းဝယ္ေပးမည့္သူ၊ ကားဝယ္ေပးမည့္သူ အစရွိသည္ျဖင္ ့ လုိေလေသးမရွိေအာင္ အလႈရွင္မ်ား တစ္ေယာက္ျပီးတစ္ေယာက္ ေပၚလာသည္။

ထုိအခ်ိန္မွစ၍ လိဇ္၏ဘဝ ေပ်ာ္ရြင္ၾကည္နႈး ျခင္းမ်ားနဲ ့အတူ လူ ့ေလာကအလယ္တြင္ လူတစ္ေယာက္နဲ ့တူေသာ အခြင္ ့အေရးမ်ားပုိင္ဆုိင္ထားျပီး တကၠသုိလ္ေက်ာင္းသူမ ဘဝအျဖစ္ ဟားရ္ဗက္ဒ္(Harvard University) တြင္ စတင္တက္ခဲ ့ေလသည္။

2009 ခုႏွစ္တြင္ psychology ျဖင္ ့ ဟားရ္ဗက္ဒ္တကၠသုိလ္မွ ဘြဲ ့ရခဲ ့ျပီး  မဟာဘြဲ႔ယူရန္ ဆက္တက္ေနသည္။ psychology ျဖင္ ့ ေဒါက္တာဘြဲ႔အထိ ရယူရန္ ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိသူလည္းျဖစ္သည္။

- ဂုဏ္ျပဳဆု ေျမာက္မ်ားစြာကုိ လက္ခံရရွိ ၍ လူသိရွင္ၾကား ေက်ာ္ၾကားသူသာမက ယခအခ်ိန္တြင္ လိဇ္သည္ အေမရိ ကန္ႏုိင္ငံအျပင္ အျခားေသာႏုိင္ငံမ်ားတြင္ က်င္းပေသာ ညီလာခံမ်ား၌ သြားေရာက္လည္ပတ္ မိန္းခြန္းေျပာရန္ ေငြေၾကးျဖင္ ့ငွားေခၚၾကသည္။

လိဇ္သည္ တစ္ခ်ိန္ခ်ိန္တြင္ အေမရိကန္ႏုိင္ငံ သမၼတအျဖစ္ ပါဝင္ယွဥ္ျပိဳင္ မဲဆြယ္ရန္ ရည္ရြယ္ခ်က္ ရွိသူလည္းျဖစ္သည္။

               Liz Murray (right) at the 2001 Irish America Awards with Bill Clinton and sister Lisa Murray

စာေတြ႔လက္ေတြ႔ ေလ့လာလိုသူမ်ားအေနျဖင့္ ေအာက္ပါ သူမဘ၀အေၾကာင္းကုိေရးထားေသာ စာအုပ္ႏွင့္ ရိုက္ကူးထားေသာ ဇာတ္ကားတို႔ကို အင္တာနက္တြင္သြားေရာက္ေလ့လာၾကည့္ရွဳႏိုင္ပါသည္။

http://www.guardian.co.uk/books/2011/jan/30/breaking-night-liz-murray-review

http://www.youtube.com/watch?v=EtybvFW0ncY

http://www.youtube.com/watch?v=8wo3Qr86jzY&feature=related

“Breaking Night” by Liz-Murray စာအုပ္ကို အက်ဥ္းခ်ဳပ္ဘာသာျပန္ထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။

ကိုယ္ေတာ္ ပညာ (ရွိေဟာင္းၿမီ) 

    ၁.၁၂.၂၀၁၂